Khám Phá Nét Tinh Hoa Ẩm Thực Bát Tràng: Không Chỉ Có Gốm Sứ, Mà Còn Có Cỗ Cổ Truyền "Vạn Người Mê"!

Khi nhắc đến Bát Tràng, ngay lập tức hình ảnh những làng nghề gốm sứ truyền thống với những sản phẩm tinh xảo sẽ hiện ra trong tâm trí bạn. Nhưng bạn có biết không, ẩn mình giữa những con ngõ cổ kính của làng gốm còn có một nền văn hóa ẩm thực truyền thống vô cùng độc đáo? Đặc biệt, cỗ Bát Tràng chính là "ngôi sao sáng" thể hiện trọn vẹn nét đẹp tinh túy, đặc sắc của ẩm thực xứ Kinh Kỳ xưa.

Điều Gì Làm Nên Nét Đặc Biệt Cho Cỗ Bát Tràng?

Cỗ Bát Tràng, tuy có nhiều điểm tương đồng với cỗ vùng đất Kinh Kỳ, nhưng lại mang trong mình những nét riêng biệt không thể lẫn. Đối với các gia đình giàu có ở làng Bát Tràng xưa, mâm cỗ cổ truyền được gọi là cỗ bát trân (6 bát 8 đĩa), tượng trưng cho phát tài phát lộc. Trong khi đó, các gia đình trung lưu và bình dân thường bày biện 4 bát 4 đĩa, tượng trưng cho bốn mùa và bốn phương.

Có lẽ cái tên "cỗ Bát Tràng" còn khá xa lạ với nhiều người, nhưng với những ai sành ăn, đây lại là một mâm cỗ quen thuộc và đầy hấp dẫn. Cỗ Bát Tràng không chỉ chinh phục thực khách bằng hương vị mà còn ở cách trình bày tinh tế, đẹp mắt. Mỗi món ăn không chỉ ngon mà còn ẩn chứa một câu chuyện riêng, được chọn lọc và sắp xếp khéo léo để tạo nên một mâm cỗ tròn đầy ý nghĩa. Ở đó, sắc, hương, vị hòa quyện vào nhau, tạo nên một bữa tiệc thị giác và vị giác khó quên.

Mâm Cỗ Bát Tràng Bao Gồm Những Món Gì?

Mâm cơm cổ truyền của người Bát Tràng không thể thiếu canh măng mực và canh bóng. Ngoài ra, mâm cỗ còn có sự góp mặt của nhiều món ngon khác như: thịt gà, nem chim câu, chả tôm, mực khô xào su hào, xôi vò ăn kèm chè và các loại rau theo mùa. Hãy cùng khám phá chi tiết từng món nhé!

1. Canh Măng Mực – Linh Hồn Của Cỗ Bát Tràng

Đây chính là món canh đặc biệt, tạo nên "thương hiệu" danh bất hư truyền của cỗ Bát Tràng. Nguyên liệu chính là măng khô Thanh Bì và mực cái Thanh Hóa. Măng tươi được sơ chế, phơi khô để dùng quanh năm, còn mực thì được chọn loại mực cái thịt mềm, cho độ ngọt nước cao. Để món canh thêm thanh ngọt, người ta thường ninh nước dùng từ xương lợn, nước luộc gà, tôm he.

Khi bày ra bát, canh măng mực có màu vàng bắt mắt. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt thanh mát của nước dùng, măng giòn sần sật, mực ngọt lịm hòa quyện vào nhau tạo nên hương vị thơm ngon khó cưỡng. Nếu có dịp ghé thăm Bát Tràng, nhất định bạn phải thử món canh độc đáo này nhé!

2. Nem Chim Bồ Câu – Món Ngon Tiến Vua

Nem chim câu là món ngon không thể thiếu trong mâm cỗ Bát Tràng xưa dùng để tiến Vua. Về cơ bản, nguyên liệu và cách làm nem chim bồ câu cũng tương tự nem thường, nhưng thay vì dùng thịt lợn băm, người ta dùng thịt chim bồ câu băm nhỏ.

Thịt chim câu được ướp gia vị, trộn cùng rau củ, trứng và thêm chút dầu ăn để nem không bị khô. Dưới bàn tay khéo léo của người Bát Tràng, nem được gói vừa tay, không quá lỏng hay quá chặt. Những cuốn nem đạt chuẩn sẽ đều nhau, vỏ ngoài vàng tới, nhân ngọt bùi với vị đặc trưng của thịt chim câu.

3. Chả Tôm Nướng – Hương Vị Đặc Trưng

Chả tôm nướng cũng là một trong những món quan trọng trong mâm cỗ Bát Tràng. Để chế biến, người ta dùng tôm để nguyên phần thân hoặc băm nhỏ, sau đó bọc lá lốt và nướng trên than hoa.

Để món chả tôm ngon chuẩn vị, tôm phải là tôm Nghệ An và được nướng than. Chả tôm thường được chấm với một loại sốt đặc biệt có rắc vừng lên trên. Món ăn này mang hương vị rất riêng, góp phần tạo nên nét đặc trưng cho mâm cỗ Bát Tràng.

4. Canh Bóng – Nét Tinh Tế Của Người Phụ Nữ Bát Tràng

Nói đến mâm cỗ Bát Tràng cổ truyền thì không thể nào thiếu món canh bóng, hay còn gọi là canh bóng bì. Món canh này được chế biến khá cầu kỳ với hơn 10 loại gia vị. Trong đó, công đoạn làm bóng bì khá vất vả: sau khi làm sạch, bì lợn được cắt thành hình quả trám, trong suốt và mọng nước.

Bì được cho vào nồi nước dùng gà hoặc ninh từ tôm nõn, tôm he. Nồi canh còn được chần thêm su hào, cà rốt tỉa hoa, súp lơ, mọc, hành lá, gan lợn... tất cả quyện trong nước dùng ngọt lịm. Món ăn này thể hiện sự tỉ mỉ, kỳ công và tinh tế của người phụ nữ làng Bát Tràng xưa. Ai đã thưởng thức qua một lần hẳn sẽ nhớ mãi dư vị ngọt thanh, ngon lành khó cưỡng.

5. Mực Khô Xào Su Hào – Giòn Ngọt Đậm Đà

Thêm một món ngon quan trọng trong mâm cỗ Bát Tràng là su hào xào mực khô. Đây cũng là một món ăn không thể thiếu vào các dịp lễ Tết ở Bát Tràng. Su hào được tước vỏ, thái lát mỏng rồi thái sợi. Để món ăn thêm màu sắc, người ta cho thêm cà rốt thái sợi. Su hào được ướp muối để tiết nước, sau đó rửa sạch nhiều lần và vắt ráo để đảm bảo độ giòn ngọt. Mực khô giòn dai kết hợp với su hào tươi mát tạo nên đĩa su hào xào mực nóng hổi, giòn sần sật, thơm lừng.

6. Gà Luộc – Nét Truyền Thống Trong Mâm Cỗ

Gà luộc là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ của nhiều vùng miền, và trong mâm cỗ Bát Tràng cũng vậy. Gà luộc được chế biến kỳ công, tỉ mỉ. Để có món gà luộc ngon, người ta thường chọn loại gà ri nhỏ dưới một năm tuổi để khi luộc da có màu vàng, sáng bóng, đẹp mắt. Thông thường, nước luộc gà sẽ được tận dụng để nấu canh măng mực, canh bóng cho ngọt nước.

Ẩm thực Bát Tràng không chỉ là những món ăn, mà còn là cả một câu chuyện văn hóa, sự tỉ mỉ và tình yêu thương của người dân làng nghề. Nếu có dịp ghé thăm Bát Tràng, đừng chỉ mãi mê với gốm sứ, hãy dành thời gian để thưởng thức và cảm nhận sự đặc sắc của mâm cỗ truyền thống nơi đây nhé!